CICA Zirvesi Özel

TÜRKİYE CICA DÖNEM BAŞKANI: “Asya’da İş Birliğine Dayalı Güvenliğin İnşası”

7–9 Haziran 2010

7–9 Haziran 2010 tarihlerinde İstanbul’da yapılan Asya’da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı (CICA/AİGK), Cumhurbaşkanı Gül’ün açılış konuşması yapmasıyla başladı.

CICA: TEMELLERİ 1992’DE ATILAN ULUSLARARASI ÖRGÜT

Kazakistan Cumhurbaşkanı Nazarbayev’in, 1992 senesinde AGİT’e benzer bir yapılanmayı Asya coğrafyasında hayata geçirme düşüncesini BM Genel Kurulu’nda dile getirdiğini belirten Cumhurbaşkanı Gül, bu tarihî öneriyle başlayan Asya’da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı (CICA) sürecinin zaman içinde uluslararası bir örgüte dönüştüğünü hatırlattı. Cumhurbaşkanı Gül, kısa sürede, bu ölçüde başarılı gelişmelerin sağlanmasının tüm üye devletler ve paylaşılan ortak coğrafyanın huzurlu, istikrarlı ve müreffeh geleceği bakımından memnuniyet verici olduğunu belirtti.

Cumhurbaşkanı Gül, Vietnam ve Irak’ın katılımıyla, CICA’nın 22 üyeli bir uluslararası örgüt haline geldiğini belirterek, “CICA Ailesi biraz daha genişlemiştir. Vietnam’a ve Irak’a CICA üyeleri olarak aramıza hoş geldiniz diyorum” dedi.

DÖNEM BAŞKANLIĞI KAZAKİSTAN DIŞINDAKİ BİR ÜLKE TARAFINDAN İLK KEZ ÜSTLENİLİYOR

İstanbul Zirvesi ile CICA Dönem Başkanlığının da ilk kez Kazakistan dışındaki bir üye ülke tarafından üstlenildiğini kaydeden Cumhurbaşkanı Gül, bunun bir bayrak yarışı olduğunu ifade ederek. Türkiye’nin 2010–2012 yıllarında üstleneceği bu önemli sorumluğu önümüzdeki senelerde diğer üye devletlere devredeceğini, böylece de CICA üyesi tüm devletler arasındaki bölgesel sahiplenmenin da zamanla daha da pekişeceğini söyledi.

“DAHA GENİŞ VE KAPSAMLI BİR GÜVENLİK ANLAYIŞI BENİMSENMELİ”

Cumhurbaşkanı Gül, Türkiye’nin CICA Dönem Başkanlığı’nda Asya’da iş birliğine dayalı diyalog ve güvenlik ortamını oluşturabilmek için çaba sarf etmeyi öngördüğünü ve Türkiye’nin dönem başkanlığının yol gösterici ilkesinin “Asya’da İş Birliğine Dayalı Güvenliğin İnşası” olarak belirlendiğini ifade etti.

Türkiye’nin dönem başkanlığındaki çalışmaların bütünüyle üye ülkelerin görüş birliği temelinde yürütüleceğini ve üye ülkelerin sağlayacağı desteğin, başarıya birlikte ulaşılmasının anahtarı olduğunu aktardı. Cumhurbaşkanı Gül, güvenliğin tesisi için yürütülen çalışmalarda, sadece ihtilafların ortadan kaldırılmasına yönelik dar tanımlara bağlı kalınmaması, bunun yerine, güvenliğin insan unsurunu da eşit derecede göz önünde bulunduran, daha geniş ve kapsamlı bir güvenlik anlayışı benimsenmesi gerektiğini söyledi.

İHTİLAFLARI ÖNLEMENİN EN İYİ YÖNTEMİ: DEMOKRASİ VE İŞ BİRLİĞİ

CICA coğrafyasında barış ve istikrarın çerçevesinin geliştirilmesi sürecinde insan hakları ve demokrasi sorunlarının göz ardı edilmemesinin önemine işaret eden Cumhurbaşkanı Gül, neticede, demokrasi ve iş birliğinin, ihtilafları önlemenin en iyi yöntemi olduğunu belirtti.

“Enerjimizi elbette mevcut anlaşmazlıkları çözüme kavuşturmak, barış, istikrar ve refaha hizmet etmek için harcayacağız. Ancak, sadece bizim değil, bizden sonraki nesillerin de güvenliği, mutluluğu ve refahı için asıl yapmamız gereken, ihtilafların oluşmasına imkân vermeyecek istikrarlı bir iklimin tesis edilmesidir. Bu iklimi de ancak, demokrasi, diyalog ve iş birliği yoluyla, paylaştığımız ortak değer ve ilkeleri pekiştirmek suretiyle tesis edebiliriz” diyen Cumhurbaşkanı Gül, CICA bünyesinde bu alanda kaydedilecek ilerlemeler için örgütün temel belgelerinde yer alan insani boyut ve BM’nin tüm insanlığın ortak iradesiyle geliştirdiği temel hak ve özgürlüklere dair evrensel standartların birer referans teşkil ettiğini kaydetti.

“YAKIN ZAMANDA YAŞADIĞIMIZ, NEFRET DUYGUSUYLA YAPILAN EYLEMLERE DUR DEMEMİZ LAZIM”

Cumhurbaşkanı Gül, insanlık tarihinin ön yargıların, kutuplaşmaların, hoşgörüsüzlüğün, düşmanlığın, nefretin yol açtığı acılarla ve her türlü dinî, etnik ayrımcılığın ve aşırılığın sebep olduğu bireysel ve toplu trajedilerle dolu olduğunu ifade etti. Bu olumsuzluklardan en fazla zarar gören kesimin de sivil halk olduğuna dikkat çeken Cumhurbaşkanı Gül, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu itibarla, gelecek nesillerin mutluluğu, huzuru, güvenliği ve refahı için insanoğlunun tarih boyunca korkunç ıstıraba ve tahribata neden olmuş savaş ve çatışmalardan ibret alması, bu acıların ve tahribatın tekerrür etmemesi uluslararası camianın ortak sorumluluğudur. Nefret ve hınç alma duygularıyla yapılan eylemlerin acı verici sonuçları ortadadır. Bunun acımasız örneklerini maalesef yakın bir süre önce gördük, yaşadık. Uluslararası barış ve güvenlik açısından fevkalade kaygı verici olan bu eğilime muhakkak surette dur dememiz lazım gelmektedir”

“ULUSLARARASI HUKUKU HİÇE SAYARAK, MESELELERİ ÇÖZÜME KAVUŞTURMAK MÜMKÜN DEĞİLDİR”

Cumhurbaşkanı Gül, günümüzde, uluslararası hukuku hiçe sayarak, insan hayatına pervasızca kastederek, meseleleri kaba kuvvet kullanarak çözüme kavuşturmanın mümkün olmadığını vurguladı. Cumhurbaşkanı Gül ayrıca, eski nefretlerin ve düşmanlıkların yenileriyle ikame etmemesi, barış, istikrar ve refah içinde birlikte yaşanabilecek, halkların mutluluğu için birlikte çalışılacak ortak bir anlayış oluşturulması gerektiğine olan inancını dile getirdi.

Zirvede heyet başkanlarının konuşmalarının ardından aile fotoğrafı çekildi. Daha sonra Cumhurbaşkanı Gül, konuk heyet başkanları onuruna Çırağan Sarayı’nda öğle yemeği verdi.

ON SEKİZ YILLIK CICA SÜRECİNDE YENİ BİR DÖNÜM NOKTASI

CICA Zirvesi’nin kapanış oturumunda bir konuşma yapan Cumhurbaşkanı Gül, zirveye gösterilen yoğun ilginin, gerçekleştirilen temas ve çalışmalar ile İstanbul Bildirisi’nin verdiği mesajın ağırlığını artırdığını vurguladı.

Cumhurbaşkanı Gül, konuşmasında, Türkiye’nin, gerçekleşen zirveyle dönem başkanlığını Kazakistan’dan 2010–2012 dönemi için devraldığını ve böylece, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in himayelerinde on sekiz yıldır başarıyla gelişen CICA sürecinin yeni bir dönüm noktasına geldiğini belirtti.

“KURUMSALLAŞMA YÖNÜNDE, BİR EŞİK DAHA BAŞARIYLA AŞILDI”

2002 yılındaki zirvede kabul edilen ‘Almatı Senedi’ ile konferansın örgüt haline dönüşmesinin üzerinden sekiz yıl geçmesinden sonra, bugün, ‘CICA Sekretaryası ve Personelinin Ayrıcalık ve Bağışıklıklarına İlişkin Anlaşma’nın imzalanmasıyla, kurumsallaşma yönünde, tüm üye ülkelerin desteğiyle bir eşiğin daha başarıyla aşıldığını söyleyen Cumhurbaşkanı Gül, bu gelişmenin, CICA’nın uluslararası topluma daha etkin şekilde kurumsal katkı sağlamasına imkân tanıyacağını belirtti.

Türkiye’nin üye devletlerin görüş birliği temelinde hareket edeceğini belirterek, üye ülkelerin sağlayacağı desteğin, başarıya birlikte ulaşılmasının anahtarı olduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı Gül, “Dönem başkanlığımızda CICA’nın birbirinden önemli ve değerli tüm üyeleriyle el birliğiyle bölgesel ve küresel barış, istikrar, huzur ve refahın sağlanmasına katkıda bulunacağımıza inancım tamdır” dedi.

İkili Görüşmeler

CICA: ASYA’NIN AGİT’İ

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Asya’da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı Üçüncü Zirvesi’nin kapanış oturumunun ardından düzenlediği basın toplantısında başkanlık açıklamasını okudu ve basın mensuplarının çeşitli konulara ilişkin sorularını cevapladı.

Cumhurbaşkanı Gül, basın toplantısında yaptığı açıklamada, zirveye üye devletlerin gösterdikleri ilgiden duyduğu memnuniyeti dile getirerek, katılan devlet ve hükümet başkanlarına ve ülkelerin temsilcilerine teşekkür etti. Asya’da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı’nın en önemli özelliğinin Asya’da AGİT’e benzer bir güvenlik teşkilatı oluşturmak olduğunu aktaran Cumhurbaşkanı Gül, CICA’nın Asya’nın AGİT’i olduğunu belirtti.