Budapeşte

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, eşi Hayrünnisa Gül ile birlikte Macaristan’a resmî bir ziyaret gerçekleştirdi. Ziyaretinde iki ülke ilişkilerinin tarihî derinliğe sahip olduğunu kaydeden Cumhurbaşkanı Gül, Türkiye ile Macaristan arasındaki dostluk ve iş birliğinin müşahhas izlerinin, ekonomiden bilime, kültürden sanata ve edebiyata kadar birçok alanda etkisini hissettirdiğini belirtti. Cumhurbaşkanı Gül ve Bayan Gül, Budapeşte’de Galiçya Türk Şehitliği’ni de ziyaret etti.


Macaristan Cumhurbaşkanı Janos Ader’in davetlisi olarak Budapeşte’ye giden Cumhurbaşkanı Gül ve Bayan Gül’ü, Liszt Ferenc Havalimanı’nda Macaristan Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Maria Adam Haszonicsne, Budapeşte Büyükelçisi Şakir Fakılı ve öteki ilgililer karşıladı.

Havaalanından konakladığı otele hareket eden Cumhurbaşkanı Gül’ü, otel önünde Macaristan’da yaşayan Türkler karşıladı. Kendisini karşılamaya gelen çocukları seven Cumhurbaşkanı Gül, karşılamanın kendisi için sürpriz olduğunu ifade etti.

CUMHURBAŞKANI GÜL SANDOR SARAYI’NDA

İlk olarak Kahramanlar Anıtı’na çelenk koyan Cumhurbaşkanı Gül, daha sonra resmî karşılama töreninin yapılacağı Sandor Sarayı’na hareket etti. Cumhurbaşkanı Gül’e Macaristan Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na girişinden itibaren Ulusal Atlı Şeref Kıtası refakat etti. Cumhurbaşkanı Gül ve Bayan Gül, Macaristan Cumhurbaşkanı Janos Ader ve eşi Anita Herczegh tarafından Sandor Sarayı’nda resmî törenle karşılandı.

Fotoğraf çekimi ve şeref defterinin imzalanmasının ardından baş başa görüşme gerçekleştirildi ve her iki cumhurbaşkanının başkanlığında heyetler arası toplantı yapıldı.


BAYAN GÜL, UYGULAMALI SANATLAR MÜZESİ’Nİ ZİYARET ETTİ

Fotoğraf çekimi ve baş başa görüşmelerin ardından Bayan Gül, Macaristan Cumhurbaşkanının eşi Anita Herczegh ile birlikte Uygulamalı Sanatlar Müzesi’ni ziyaret etti. Yaklaşık 80 bin eserin yer aldığı müzede İslami Sanatlar ve Türk Halı Koleksiyonu bölümlerini gezen First Leydiler, müze yetkililerinden eserler hakkında bilgi aldı. Seramik sergisini de gezen Bayan Gül ve Bayan Herczegh, halı restorasyon atölyesindeki çalışmaları da yakından inceledi. Müze ziyaretinin ardından Bayan Herczegh, Bayan Gül onuruna öğle yemeği verdi.


ORTAK BASIN TOPLANTISI

Cumhurbaşkanı Gül ve Macaristan Cumhurbaşkanı Ader ortak basın toplantısı düzenlediler.

Açıklamasına, Avrupa’nın en güzel şehirlerinden birisi olan Budapeşte’de bulunmaktan duyduğu memnuniyeti ifade ederek başlayan Cumhurbaşkanı Gül, davetinden dolayı Cumhurbaşkanı Ader’e teşekkür etti. Cumhurbaşkanı Ader’i Türkiye’ye davet ettiğini belirten Cumhurbaşkanı Gül, kendisini Türkiye’de görmek istediklerini kaydetti.


TÜRKİYE İLE MACARİSTAN’IN TARİHTEN GELEN İLİŞKİLERİ

Cumhurbaşkanı Gül, Türkiye ile Macaristan’ın, tarihten gelen ilişkileri olan iki millet olduğunu, Türk ve Macar halklarının daima birbirine sempati duyduğunu belirterek, bu sempatinin bugün de güçlü bir şekilde var olduğunu görmekten büyük bir memnuniyet duyduğunu ifade etti. Cumhurbaşkanı Gül, ilişkilerin mükemmel olmasında en büyük etkenin bu sempati olduğunu vurguladı.

“İKİLİ İLİŞKİLERİMİZİ DETAYLI BİR ŞEKİLDE GÖRÜŞTÜK”

Macaristan Cumhurbaşkanı Ader’le hem baş başa hem heyetler arasında yaptıkları görüşmelerin gayet verimli bir şekilde geçtiğine işaret eden Cumhurbaşkanı Gül, “İkili ilişkilerimizi detaylı bir şekilde görüştük. Her iki ülke de NATO’da müttefik dost iki ülkedir. Avrupa Birliği içerisinde siz üye, biz de müzakere içinde bulunan ülkeleriz. Geçen sene Sayın Başbakan Orban’ın Türkiye’ye yaptığı ziyarette ilişkilerimiz stratejik ortaklık seviyesine yükseltildi ve Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’ni kurduk bu iki ülke arasında” dedi.

İKİ ÜLKE ARASINDAKİ EKONOMİK İLİŞKİLER

Cumhurbaşkanı Gül, görüşmelerinde özellikle ekonomik ilişkileri çok geniş bir şekilde konuştuklarını belirterek, sözlerine şöyle devam etti: “Ticaretimiz 2 milyar dolar. Bunu 5 milyar dolara çıkartma azmimizi paylaştık. Ayrıca, her iki ülke de yatırımları hızlı bir şekilde artırma, çalışmalara hız verme konusunda anlaştık. Ben bu ziyarete yanımda çok sayıda Türk işadamı ve yatırımcıyla birlikte geldim. Bugün öğleden sonra Macar ve Türk iş adamlarıyla beraber ortak İş Forumu Toplantısı yapacağız ve burada her iki ülke iş adamlarını daha çok ticaret ve yatırım yapmaya davet edeceğiz.”

CUMHURBAŞKANI ADER: “MACARİSTAN-TÜRKİYE İLİŞKİLERİ ÇOK İLERİ SEVİYEYE ULAŞTI”

Macaristan Cumhurbaşkanı Ader de stratejik dost ülke Cumhurbaşkanını Macaristan’da ağırlamaktan şeref duyduklarını belirterek Macaristan-Türkiye ilişkilerinin çok ileri seviyeye ulaştığını söyledi. Türkiye’nin son 10 yılda ekonomi alanında büyük başarılara imza attığını ifade eden Cumhurbaşkanı Ader, iki ülke arasında gelişmekte olan ticaret hacmini daha da büyütmek için neler yapılabileceğini görüştüklerini belirtti. Cumhurbaşkanı Ader, Türkiye ve Macaristan arasındaki kültürel ilişkilerin önemine işaret ederek, İstanbul ve Budapeşte’de kültür merkezlerinin açıldığını söyledi. Türkiye’de dört kentte Macar-Türk dostluk derneklerinin faaliyet gösterdiğini kaydeden Cumhurbaşkanı Ader, “Budapeşte ve Macaristan genelinde Osmanlı Türk döneminden tarihî eserlerin restorasyonu konusunda iş birliği devam etmektedir” dedi.

Ortak basın toplantısının ardından Cumhurbaşkanı Gül, Macaristan Ulusal Meclis Binası’na geçerek Meclis Başkanı Laszlo Köver ile görüştü.


MACARİSTAN BAŞBAKANI ORBAN’DAN CUMHURBAŞKANI GÜL ONURUNA ÇALIŞMA YEMEĞİ

Daha sonra Gül Baba Türbesi’ni ziyaret eden Cumhurbaşkanı Gül ve Bayan Gül, türbe bahçesine birer gül fidesi diktiler. Gellert Tepesi’ni de gezen Cumhurbaşkanı Gül ve Bayan Gül, burada yetkililerden şehir hakkında bilgi aldı.


TÜRK-MACAR İŞ FORUMU

Cumhurbaşkanı Gül, Türk-Macar İş Forumu Açılış Oturumu’na katılarak iki ülke iş adamlarına hitap etti. Konuşmasına, iş forumunda iş adamlarıyla bir araya gelmekten duyduğu memnuniyeti ifade ederek başlayan Cumhurbaşkanı Gül, Avrupa’nın en güzel şehirlerinden birisi olan Budapeşte’yi 1992-1993 yıllarında gördüğünü hatırlatarak, bugün büyük bir heyetle Budapeşte’yi ziyaret ettiklerini belirtti ve gerek kendisine gerekse heyetine gösterilen misafirperverlikten dolayı teşekkür etti.


“TÜRKİYE’NİN DE MACARİSTAN’IN DA EKONOMİSİ ÇOK GÜÇLÜ”

Cumhurbaşkanı Gül, Türkiye ve Macaristan arasındaki mükemmel siyasi ilişkilere rağmen ekonomik ilişkilerin potansiyelini henüz yakalamadığına dikkat çekerek, konuşmasına şöyle devam etti: “Ticaretimiz sadece 2 milyar dolar civarında. Hâlbuki Macaristan’ın çok güçlü bir ekonomisi var. Sayın Başbakan çok tecrübeli bir siyasetçi. Başbakan olarak Macar ekonomisinin bu şekilde güçlü hale gelmesine çok katkısı olan kişilerden birisi. Macar ekonomisini diğer Avrupa ülkeleriyle mukayese ettiğimizde, göstergelerinin hepsinin nasıl daha iyi olduğunu biliyorum. Türk ekonomisi de çok güçlü. Ayrıca 80 milyona yaklaşan bir nüfusumuz, büyük bir ülkemiz var. Çok dinamik bir nüfusumuz var, nüfusun büyüklüğü değil nitelikli olması çok önemli. Nitelikli bir nüfusumuz var; tahsilli, genç, dinamik bir nüfusumuz var ve makroekonomik göstergelerimizin de hepsi gayet düzgün. Özellikle 2001 yılında yaşadığımız büyük ekonomik krizden sonra ülkeyi çok reforma tabi tuttuk, çok köklü değişiklikler yaptık; bankacılıkta, hukukta ve her alanda. Bu reformlar 10 yıl içerisinde Türk ekonomisini çok güçlü bir hale getirdi. Onun için bugün Avrupa’nın 6., dünyanın 17. büyük ekonomisiyiz. Gayri Safi Milli Hasılamız 850 milyar doların üzerinde, hatta Gayri Safi Yurtiçi Hasıla harcama paritesine göre 1 trilyon 350 milyar Dolar. Bunları, potansiyelimizi siz değerli Macar iş adamlarına göstermek için söylüyorum. Büyümeyi gerçekleştiren bir ülkeyiz, son 10 yıllık ortalama büyümemiz yüzde 6,5 civarında.”

“İKİ ÜLKE ARASINDAKİ TİCARET KISA SÜREDE 5 MİLYAR DOLARA ÇIKARTILABİLİR”

Bu noktada, “Birbirimize çok benziyoruz. Birbirimize rakibiz. Biz nasıl iş yapacağız?” sorusunun sorulabileceğini ancak bunun büyük bir yanılgı olacağını ifade eden Cumhurbaşkanı Gül, esasen bu benzerliğin daha fazla iş yapılmasının yolunu açacağını kaydetti. Benzer konumdaki Almanya-Fransa ve ABD-Kanada örneklerini veren Cumhurbaşkanı Gül, bu ülkelerin ekonomileri birbirine benzese de, en çok ticareti birbirleriyle yaptıklarını söyledi. Cumhurbaşkanı Gül, iki ülke arasındaki ticaretin kısa süre içerisinde 5 milyar dolara çıkartılabileceğini belirterek, Türkiye ve Macaristan’ın Gümrük Birliği’nin içerisinde olduklarının altını çizdi.

CUMHURBAŞKANI GÜL’DEN TÜRK VE MACAR İŞ ADAMLARINA BİRLİKTE İŞ YAPMA ÇAĞRISI

Macar iş adamlarını Türkiye ve Türk iş adamlarıyla birlikte çalışmaya davet eden Cumhurbaşkanı Gül, sözlerini şöyle tamamladı: “Bu kadar mükemmel dostluk ilişkilerimiz varken, siyasi ilişkilerimiz varken; en üst seviyede cumhurbaşkanları, başbakanlar, değerli bakanlar seviyesinde bu kadar anlayış varken, halklar arasında da bu kadar birbirine sempati varken niçin bu kadar az ticaret olsun, niçin bu kadar az yatırım olsun. Bunu sorguluyor ve bunun büyük bir haksızlık olduğunu görüyorum. Ve onun için sizler birbirinizi daha çok tanıyın, daha çok bir araya gelin. Bizler, hükümetler sizin önünüzü açmak için varız burada. Nerede takılırsanız her zaman gelin müracaat edin, gerek Macar hükümeti, gerek Türk hükümeti önünüzü açacaktır ve gerekli her türlü kolaylığı da gösterecektir. Ben bir kez daha bu toplantıyı düzenleyen Macaristan Ticaret ve Yatırım Ajansı ile MÜSİAD’a teşekkür ediyorum, kendilerini tebrik ediyorum. Bunun her iki ülkenin vatandaşlarının lehine gelişmelere yol açacağını şimdiden görüyorum. Ümit ederim ki, bu ziyaretimizin çok verimli yanlarından ve somut kazançlarından birisi de bu olur.”

“TUNA’NIN TAŞIDIĞI DOSTLUK MESAJI, KARADENİZ’DEN GEÇEREK İSTANBUL İLE BULUŞMAKTADIR”

Cumhurbaşkanı Gül ve Bayan Gül, Macaristan Cumhurbaşkanı Ader ve eşi Herczegh tarafından onurlarına verilen resmî akşam yemeğine katıldı.

Cumhurbaşkanı Gül, yemekte yaptığı konuşmada, Merkezî Avrupa’nın köklü ülkesi, dost ve müttefik Macaristan’da bulunmaktan duydukları memnuniyeti dile getirdi. Cumhurbaşkanı Gül, “Güçlü dostluk bağlarına sahip olduğumuz Macaristan ve Macar halkının, gönlümüzde müstesna bir yeri bulunmaktadır. Bu hissiyat şüphesiz karşılıklıdır. Türkler ve Macarlar, yoğun bir tarihî etkileşimden, dostluk ve iş birliği çıkartmayı başarabilen milletlerdir” dedi.


“İSTANBUL VE BUDAPEŞTE, GEÇMİŞTE OLDUĞU GİBİ BUGÜN DE KADİM VE DOST ŞEHİRLERDİR”

İstanbul ve Budapeşte’nin, geçmişte olduğu gibi, bugün de kadim ve dost şehirler olduğunu belirten Cumhurbaşkanı Gül, şöyle devam etti: “Zira, Tuna’nın gürül gürül çağlayan sularının taşıdığı dostluk mesajı, Karadeniz’den geçerek Boğaz’ın serin sularında İstanbul’la buluşmaktadır. Bu dostluk sayesindedir ki, Türk halkı, en sıkıntılı zamanlarında İmre Tökeli, Ferenz Rakoçi ve Koşut Layoş gibi simaları ülkemizde misafir etmiştir. Macaristan tarihine altın harflerle kazınan bu isimler, iki ülkenin de ortak değerleri ve kahramanlarıdır. Bu dostluk sayesindedir ki, Macaristan’dan gelen İbrahim Müteferrika, 1727’de İstanbul’da ilk matbaayı kurmuştur. Aynı şekilde Macar Seçenyi Paşa, Türk itfaiyeciliğinin öncülüğünü yapmıştır. Bu dostluk sayesindedir ki, 17. yüzyıl Osmanlı tarihinin en önemli eserlerinden olan Tarih-i Peçevi’de, Peç şehrinde doğan İbrahim Efendi’nin kaleminden Macar kaynaklarının izlerine rastlanmaktadır. Bu dostluk sayesindedir ki, Macaristan Parlamentosu 1922 yılında Türk halkının bağımsızlık zaferini ilk kutlayanlar arasında yer almıştır. Yine bu dostluk sayesindedir ki, Macar dostlarımız, Cumhuriyetimizin kurucusu Atatürk’ün toprağa verildiği gün tüm kurumlarına ve evlerine siyah bayrak asmışlardır.”

Cumhurbaşkanı Gül, bu dostluk ve karşılıklı etkileşimin müşahhas izlerinin, bugün de kültürden sanata, bilimden edebiyata kadar birçok alanda etkisini hissettirdiğini belirterek, “Her şeyden evvel, Türkçe ve Macarca aynı dil ailesine mensuptur. Benzer gramer yapısı ile her iki dilde de bulunan ortak kelimeler, bu yakınlığın derecesini çarpıcı biçimde ortaya koymaktadır.” dedi.

İKİ ÜLKE ARASINDAKİ KÜLTÜREL ETKİLEŞİM

İki ülke halkları ve kültürleri arasındaki güçlü etkileşimin neticesi olarak, 1870’den bu yana Budapeşte’de dünyadaki ilk Türkoloji kürsülerinden birinin faaliyet gösterdiğini, benzer şekilde Türkiye’deki ilk Hungaroloji Kürsüsü’nün 1935 yılında Ankara Üniversitesi’nde açıldığını ve çalışmalarını kesintisiz sürdürdüğünü ifade eden Cumhurbaşkanı Gül, Türkiye-Macaristan ilişkilerini, çok taraflı platformlarda ve ikili düzeyde çok daha ileriye taşımanın ortak hedefleri olduğunu vurguladı.

“MACARİSTAN TARİHİ, AYNI ZAMANDA AVRUPA’NIN DA TARİHİDİR”

Cumhurbaşkanı Gül, Macaristan tarihinin, Avrupa’nın tarihi olduğunu kaydederek Avrupa kıtasının büyük dönüşümlere sahne olduğu tüm önemli zaman dilimlerinde Macaristan’ın gelişmelerin hep merkezinde yer aldığına dikkat çekti. Cumhurbaşkanı Gül, “Bu anlamda, Avrupa’daki son büyük dönüşüm dalgasında demokrasiyle buluşan Macaristan, bu yıl, komünist rejimin sona erişinin 25’inci, NATO’ya dâhil olmasının 15’inci ve AB üyesi oluşunun 10’uncu yıldönümünü kutlamaktadır. Bu anlamlı vesileyle, siz Macar dostlarımızı tebrik ediyorum” diye konuştu.

CUMHURBAŞKANI ADER: “TÜRKİYE’NİN KAYDETTİĞİ GELİŞMEYİ SAYGIYLA SELAMLIYORUZ”

Macaristan Cumhurbaşkanı Janos Ader de konuşmasında, Türkiye’nin kaydettiği, birkaç 10 yıl önce tasavvur bile edilemeyen gelişmeyi saygıyla selamladıklarını söyledi. Türkiye’nin uluslararası ağırlığının ne kadar arttığını gördüklerini ifade eden Cumhurbaşkanı Ader, buna olduğu kadar Türk Devleti’nin bu itibarını sorumlulukla kullanmasına da sevindiklerini vurguladı. Macaristan’ın gelişme yolunda yatırımlara ihtiyacı olduğuna değinen Cumhurbaşkanı Ader, bu konuda da Türk dostlarına güvendiklerini belirtti.

Yemeğin sonunda, Cumhurbaşkanı Gül ve Cumhurbaşkanı Ader huzurunda Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Özhaseki’ye Macaristan Dışişleri Bakanı Janos Martonyi tarafından Macaristan Cumhurbaşkanı adına Liyakat Nişanı tevcih edildi.

GALİÇYA TÜRK ŞEHİTLİĞİ VE GÜL BABA TÜRBESİ ZİYARETLERİ

Cumhurbaşkanı Gül, Bayan Gül ile birlikte, Budapeşte’de Galiçya Türk Şehitliği’ni ziyaret etti. Ziyaret nedeniyle düzenlenen törende, iki ülke millî marşları çalındı. Ardından Cumhurbaşkanı Gül, Şehitlik Anıtı’na çelenk koyarak saygı duruşunda bulundu. Cumhurbaşkanı Gül’ün Şehitlik Şeref Defteri’ni imzalamasının ardından dua okundu. Cumhurbaşkanı Gül ve Bayan Gül daha sonra şehit mezarlarını ziyaret ederek çiçek bıraktılar.


GÜL BABA TÜRBESİ’Nİ ZİYARET

Cumhurbaşkanı Gül ve Bayan Gül daha sonra Gül Baba Türbesi’ni ziyaret ettiler. Ziyaretin ardından Cumhurbaşkanı Gül ve Bayan Gül, türbe bahçesine birer gül fidesi diktiler. Gellert Tepesi’ni de gezen Cumhurbaşkanı Gül ve Bayan Gül, burada yetkililerden şehir hakkında bilgi aldı.


Macaristan’daki temas ve incelemelerini tamamlayan Cumhurbaşkanı Gül, Ankara’ya döndü.