L'Express

15.10.2009
Yazdır Paylaş Yazıları Büyült Yazıları Küçült
L'Express

"Soğuk savaşlar dönemi sona erdi"
Türkiye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, L'Express dergisinin Türkiye-Ermenistan arasındaki diplomatik ilişkilerin iyileştirilmesine yönelik sorularını cevaplıyor.
SORU: Türkiye ve Ermenistan 10 Ekim tarihinde, Amerika, Rusya ve Avrupa'dan gelen yabancı temsilcilerin himayesinde Zürih'te iki protokole imza attı. Bu durum, anlaşmazlığın ortadan kaldırılmasının uluslararası baskı olmasaydı mümkün olamayacağının bir işareti mi?
SAYIN CUMHURBAŞKANI: Hiçbir yabancı baskı söz konusu değildi. İzlediğimiz politika bu bölgeye istikrar ve güvenliği getirmeye, komşularımızla iyi ilişkiler yürütmeye ve donmuş problemlerin çözülmesine yöneliktir. Bununla birlikte, bu sürecin gerçekleştirilmesinde bizlere yardımcı olanlara da müteşekkiriz.
SORU: Sorunun ortadan kaldırılmasında etkili olan faktör neydi?
SAYIN CUMHURBAŞKANI: Kafkasya'da güvenlik sağlanırsa istikrar elde edilir; istikrar elde edilirse de gelişme ve refah beraberinde gelir. Artık soğuk savaş dönemleri sona erdi. Herkes kendi halkını mutlu etmek ve işbirliği yolunda ilerlemek istiyor. Öte yandan donmuş problemler her an yeniden alevlenebilir. Bunun örneğini Gürcistan ve Rusya arasında yaşananlarda gördük. Bu yüzden Kafkasya'daki sorunların çözülmesi gerekiyor.
SORU: Peki Türk-Ermeni sınırı ne zaman açılacak?
SAYIN CUMHURBAŞKANI: Öncelikle Dışişleri Bakanları tarafından imzalanan protokollerin parlamentolardan da onay alması gerekiyor. Bir Türk atasözünde de söylendiği gibi " Niyet iyi olursa netice de hep iyi oluyor". Umuyorum ki herkes iyi niyetini gösterecektir.
SORU: Sınırların açılması derken tam olarak anlatılmak istenen nedir?
SAYIN CUMHURBAŞKANI: Burada amaç her bakımdan normalleşmedir.
SORU: Türkiye ile Yunanistan arasında olduğu gibi mi mesela?
SAYIN CUMHURBAŞKANI: Çok daha fazlası. Kafkasya İstikrar ve İşbirliği Platformu teklifimiz Ermenistan için de geçerlidir.
SORU: Türkiye'nin bu protokollerde verdiği tavizler neler oldu?
SAYIN CUMHURBAŞKANI: Konuya bu şekilde yaklaşmak istemiyorum çünkü aksi takdirde barışı elde etmek mümkün olmayacaktır. Uzun vadeli ve geniş ölçekli bir vizyona sahip olunması gerekmektedir.
SORU: Fakat protokollerle Ermeni birliklerinin varlığını sürdürdüğü Karabağ'da mevcut statükonun fiilen dondurulması da söz konusu. Ankara'nın vermiş olduğu taviz bu olabilir mi?
SAYIN CUMHURBAŞKANI: Bir ülkenin başka bir ülkenin topraklarını askeri olarak işgal altında tutması zaten kabul edilebilir bir durum değil. O yüzden bu sorunun da diyalog yoluyla çözülmesi gerekir. Tekrar söylüyorum; vizyonumuzu genişletmeliyiz. Niçin Ermenistan ile Azerbaycan ilişkilerini iyileştirmesinler?
SORU: Ermeni diasporası bu protokollerde 1915 soykırımına değinilmemesini öfkeyle karşıladı. Ermenistan Cumhuriyeti'nin nüfusu 3 milyon. Bu durum protokolleri şimdiden zayıflatmıyor mu?
SAYIN CUMHURBAŞKANI: Ermenilerin kendi iç ihtilafları hakkında yorum yapmak bana düşmez. Ancak işbirliği çağrısında bulunmak istiyorum. Fransa'da yaşayan Ermeniler Ermenistan'dan uzaktalar. Ermenistan'daki Ermenilere katkıda bulunmak istiyorlarsa süreci de desteklemeleri gerekir. Bunu söylemek istemezdim, fakat Ermenistan'daki kardeşleri için endişe duymadan Paris'te ya da Washington'da rahat bir yaşam sürmek oldukça kolay. Eğer durmadan geçmişteki düşmanlıklara bağlı yaşamayı sürdürseydik, Fransa ile Almanya arasında barış sağlanamazdı. Avrupa da bugün olduğu gibi birlik yolunda ilerleyemezdi.
SORU: Türkiye tarihi soykırım konusunda yeni bir açılım yapmayı düşünüyor mu?
SAYIN CUMHURBAŞKANI: Yaşanan olaylar hakkında karşıt görüşlere, farklı yorumlara sahibiz. Ancak biz, askeri arşivlerimiz de dahil olmak üzere, tüm arşivlerimizi açarak kendimize olan özgüvenimizi gösteriyoruz. Bırakalım tarihçilerden oluşan bir komisyon, hatta üçüncü ülkelerin uzmanlarına da açık bir komisyon, bu mesele üzerinde çalışsın. Ulaşılacak sonuçları kabul edeceğiz.
SORU: Avrupa'daki bazı çevreler bundan böyle Ermeni soykırımı meselesinin halledilmesinin, Türkiye'nin önüne Avrupa Birliği'ne üyelik konusunda bir şart olarak konulmasını talep ediyorlar. Bu konudaki tepkiniz nedir?
SAYIN CUMHURBAŞKANI: Böyle birşey kesinlikle gündemde değil. Zaten Ermenistan konusundaki politikamıza yön verirken, kesinlikle kafamızda Avrupa Birliği fikriyle hareket etmiyoruz.

Yazdır Paylaş Yukarı