TÜRK EMNİYET TEŞKİLATI

Geçmişi 165 yıl öncesine dayanan Türk Emniyet Teşkilatı, 10 Nisan 1845 (12 Rebiü’l Evvel 1261)’den zabıta unvanını bırakarak polis adını kullanmaya başladı.

Eski Türklerde “yarkan”, Göktürk devrinde “şad”, “tudun” ve “subaşı” gibi adlarla güvenlik hizmeti yerine getirilirken, İslamiyet’in kabulünden sonra kadılar, diğer görevlerinin yanında, zabıta görevini de üstlenmişlerdir.

1422–1453 döneminde ise bu görevi subaşılar yürütmüştür. 1453–1826 döneminde İstanbul’da padişahın şahsını ve sarayı koruyan “bostancıbaşı”, infaz hizmetlerini yürüten “böcekçibaşı”lar hizmet vermiştir. Kullukçular, “karakulhane” adı verilen ve bugün “karakol” olarak isimlendirilen binalarda hizmetlerini yürütmüşlerdir.

1826–1846 döneminde “serasker”ler zabıta hizmetlerini yürütmeye başlamışlardır. 1829 yılında İstanbul’da belediye hizmetlerinin yanında kısmen zabıta hizmetlerini yürüten “İhtisap Nezareti” kurulmuştur.

10 Nisan 1845 tarihinde yayınlanan “polis nizamnamesi” ile ilk defa “polis” adı verilen bir zabıta teşkilatı kurulmuştur.

Daha sonra “Zaptiye Müşüriyeti” devri başlamış ve bu kurum Cumhuriyet’in ilanına kadar hizmet yürütmüştür. Cumhuriyet döneminde 1922’de Ankara’daki “Emniyet-i Umumiye Müdürlüğü”ne bağlı il teşkilatları kurulmuştur.

Uzun yıllar 1908 yılında çıkarılan “Polis Nizamnamesi”nin verdiği görev ve yetkilerle hizmet yürütülmüştür. 1934 yılında ise hâlâ kullanılan 2559 sayılı “Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu” ile 1937 yılında 3201 sayılı “Emniyet Teşkilatı Kanunu” çıkarılmıştır.

Bugün Türk polisi, İçişleri Bakanlığı’na bağlı Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde güvenlik ve asayiş hizmetini yürütmeye devam etmektedir.