Hırvatistan Ziyareti ve Hırvatistan ile İlgili Bilgi Notu
09.06.2008
Sayın Cumhurbaşkanımız, Hırvatistan Cumhurbaşkanı Sayın Stjepan Mesiç'in davetine icabeten, 10-12 Haziran 2008 tarihlerinde Hırvatistan'a resmi bir ziyarette bulunacaklardır.
Sayın Cumhurbaşkanımıza ziyaretinde Türkiye-Hırvatistan Karma Ekonomi Komisyonu Eşbaşkanı olan Prof. Dr. Sayın Mehmet Aydın, üst düzey bir resmi heyet ile işadamları heyeti refakat edecektir.
Sayın Cumhurbaşkanımız, Zagreb'de Hırvatistan Cumhurbaşkanı ile gerçekleştirecekleri görüşmenin yanısıra, Hırvatistan Parlamento Başkanı ile Başbakanı'nı kabul edecekler ve Türk ile Hırvat işadamlarının katılacağı İş Konseyi toplantısına hitap edeceklerdir. Sayın Cumhurbaşkanımız ayrıca, 12 Haziran 2008 günü Hırvatistan'ın tarihi kentlerinden biri olan Dubrovnik'te de temas ve incelemelerde bulunacaklardır.
Ziyaret sırasında ikili ilişkilerdeki gelişmeler, bölgesel ve uluslararası meseleler ele alınacak ve Türkiye ile Hırvatistan'ın Güneydoğu Avrupa'da barış, istikrar ve refahın sağlanmasına yönelik katkıları gözden geçirilecektir.
Sayın Cumhurbaşkanımızın ziyaretleri sırasında Türkiye ile Hırvatistan arasında muhtelif anlaşmaların imzalanması öngörülmektedir.
Bilgi Notu:
Siyasi İlişkiler
Türkiye, bölge barış ve istikrarının korunması bakımından oynayabileceği önemli rolün bilincinde olarak, Hırvatistan'ın bağımsızlığını ilk tanıyan ülkeler arasında yer almış ve Hırvatistan'la yakın ilişkiler kurmuştur. Esasen, tarihi ve kültürel bağları ile coğrafi yakınlığı dolayısıyla, Güneydoğu Avrupa Türk dış politikası açısından öncelikli bölgelerden biridir. Bu nedenle, Türkiye, Güneydoğu Avrupa'da barış, istikrar ve refahın sağlanması yolunda bölge ülkeleriyle işbirliğine her zaman önem atfetmiştir.
İki ülke arasında herhangi bir siyasi sorun bulunmamakta, son derece dostane olan ilişkilerimiz çok iyi düzeyde seyretmektedir. İkili ilişkilerin yasal çerçevesi tamamlanmıştır. Hırvatistan Türk vatandaşlarına vize uygulamamaktadır.
Türkiye ile Hırvatistan'ın 3 Ekim 2005 tarihinde AB müzakere sürecine aynı anda başlamalarının ardından, ikili ilişkilerde temas ve ziyaretler yoğunluk kazanmıştır. Cumhurbaşkanları düzeyindeki karşılıklı temas ve ziyaretler, iki ülke ilişkilerinin başlangıcından itibaren düzenli olarak ve aksamadan yapılmaktadır. Bu kapsamda, 10. Cumhurbaşkanımız Sayın Sezer, 3-4 Temmuz 2003 tarihlerinde Hırvatistan'ı ziyaret etmiştir. Bu düzeydeki son resmi ziyaret, 6-7 Aralık 2005 tarihlerinde Hırvatistan Cumhurbaşkanı Mesiç tarafından ülkemize yapılmıştır.
Hırvatistan, Bükreş'te geçen ay yapılan NATO Zirvesi'nde üyelik daveti almıştır. Hırvatistan ayrıca, 2008-2009 döneminde BM Güvenlik Konseyi'nin geçici üyesi olarak görev yapmaktadır. Türkiye, tüm bu süreçlerde Hırvatistan'ı desteklemiştir.
Hırvatistan Ekonomisi
IMF ve AB'nin Hırvatistan ekonomisine ilişkin verilerinde, makro-ekonomik istikrarın yakalandığı vurgulanmakta, son birkaç yıldır izlenen istikrarlı büyüme hızının (%5) ve düşük (%2.5) seyirli enflasyonun olumlu unsurlar olduğu vurgulanmaktadır. Yabancı doğrudan yatırımlar, turizm ve bankacılık sektörü Hırvat ekonomisinin çekici gücünü oluşturmaktadır.
Hırvatistan'ın son dönemde enerji nakil projelerine özel ilgi göstermeye başladığı gözlemlenmiştir. Hırvatistan, Eylül 2007'de Karadağ ve Arnavutluk'la birlikte İyonya-Adriyatik (IAP) doğalgaz boru hattı projesine ilişkin deklarasyonu imzalamış, bu hattın daha sonra Trans-Atlantik boru hattına (TAP) bağlanmasının öngörüldüğü duyurulmuştur. Şubat 2008'de ise, Köstence-Trieste arasında yapılması planlanan Pan-Avrupa Petrol Boru Hattı'nın (PEOP) yapımının başlamasına ilişkin olarak Romanya, Sırbistan, İtalya ve AB Komisyonu ile anlaşma imzalamıştır. Uzun süredir gündemde olan, Krk adasında bir LNG terminali inşası ve bu şekilde Hırvatistan'ın Cezayir doğal gazını Orta Avrupa'ya taşıyacak bir merkez haline getirilmesi projesi de giderek ivme kazanmaktadır.
İkili Ekonomik ve Ticari İlişkiler
İlişkilerin özellikle ekonomik boyutunun geliştirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır. Serbest Ticaret Anlaşması'nın Temmuz 2003'te yürürlüğe girmesiyle ticari ilişkilerde canlanma gözlenmektedir.
İkili ticaret hacmi 2003 yılında 100 milyon ABD dolarından ibaret iken, 2007 yılına ait ticaret rakamları, Hırvatistan'a ihracatımızda kaydedeğer bir artış sağlandığını (2006: 213 milyon dolar, 2007: 355 milyon dolar), ithalatımızın da artmakla birlikte (2006: 60 milyon dolar, 2007: 76 milyon dolar), dengenin Türkiye lehine açılmakta olduğunu göstermektedir.
Ülkemizin Hırvatistan'a ihracatında değer itibariyle ilk 5 sırada bulunan ürünler şunlardır: Motorin, fueloiller, otomobil, otobüs, demir-çelik ürünleri, beyaz eşya.
Hırvatistan'dan ithalatımızın değer itibariyle ilk 5 sırasında bulunan ürünler ise şunlardır: Kimyasal maddeler (azot, fosfor, potasyum), petrol ürünleri, demir-çelik ürünleri, elektrik transformatörleri, yolcu gemileri.
İki Türk firması Hırvatistan'a turizm alanında yatırım yapmış bulunmaktadır. Adriyatik Denizi kıyısındaki otellerin özelleştirilmesi büyük bir hızla devam etmekte olup, bu süreç Türk girişimcileri için önemli fırsatlar sunmaktadır.
Güneydoğu Avrupa'nın Avrupa'ya entegrasyonu için Hırvatistan'ı da kapsayan altyapı ve yeniden imar çalışmaları sürmektedir. Bu özelliğiyle Hırvatistan müteahhitlik firmalarımız bakımından öncelikli pazarlardan biri olmaya adaydır.
Turizmini hızla Avrupa'ya açmaya çalışan Hırvatistan, Dalmaçya kıyılarını İtalya, Avusturya ve Macaristan'a bağlayacak otoyollar inşa etmekte, bazı güzergahlar için yeni projeler hazırlamaktadır. Zagreb-Split otoyolu bir Türk firması tarafından yapılmıştır.
Öte yandan, başta taahhüt sektörü olmak üzere gemi yapımı, otomotiv sanayi ve yedek parça üretimi, petrol endüstrisi, ulaştırma, turizm, gıda işleme sanayi, çevre-arıtma projeleri, havaalanı yönetimi ve "catering" konuları yabancı yatırımcılar için cazip alanlardır.
Kültürel İlişkiler
Türkiye, Hırvat Hükümeti emrine iki araştırma, iki doktora veya yüksek lisans, bir yüksek öğrenim bursu ve yirmi Türkçe yaz kursu (1994 yılında faaliyete geçen Zagreb Üniversitesi Felsefe Fakültesi Türkoloji Bölümü öğrencileri tarafından kullanılmaktadır) olmak üzere toplam 25 adet burs tahsis etmiştir. Hırvat tarafı ise iki araştırma ve beş kısa süreli Hırvat dili kursu sağlamayı taahhüt etmiştir.
Zagreb Üniversitesi Felsefe Fakültesi bünyesindeki Türkoloji Bölümü'nde Milli Eğitim Bakanlığımızca atanmış iki okutmanımız görev yapmaktadır. Türkoloji Bölümü'nde tamamı Hırvat vatandaşı toplam yetmiş öğrenci eğitim görmektedir.
1493-1687 yılları arasında belirli bölgeleri Osmanlı egemenliğinde bulunan bugünkü Hırvatistan topraklarında Osmanlı döneminden kalan yaklaşık 30 adet tarihi eser bulunmaktadır.
Öte yandan, Dubrovnik'teki Hırvatistan Devlet Arşivi'nde pek çok Osmanlı elyazmasının bulunduğu bilinmektedir. Dubrovnik'teki bu eserlerin çağdaş bilim dünyasına kazandırılması yönündeki çalışmalar sürdürülmektedir.
Sayın Cumhurbaşkanımıza ziyaretinde Türkiye-Hırvatistan Karma Ekonomi Komisyonu Eşbaşkanı olan Prof. Dr. Sayın Mehmet Aydın, üst düzey bir resmi heyet ile işadamları heyeti refakat edecektir.
Sayın Cumhurbaşkanımız, Zagreb'de Hırvatistan Cumhurbaşkanı ile gerçekleştirecekleri görüşmenin yanısıra, Hırvatistan Parlamento Başkanı ile Başbakanı'nı kabul edecekler ve Türk ile Hırvat işadamlarının katılacağı İş Konseyi toplantısına hitap edeceklerdir. Sayın Cumhurbaşkanımız ayrıca, 12 Haziran 2008 günü Hırvatistan'ın tarihi kentlerinden biri olan Dubrovnik'te de temas ve incelemelerde bulunacaklardır.
Ziyaret sırasında ikili ilişkilerdeki gelişmeler, bölgesel ve uluslararası meseleler ele alınacak ve Türkiye ile Hırvatistan'ın Güneydoğu Avrupa'da barış, istikrar ve refahın sağlanmasına yönelik katkıları gözden geçirilecektir.
Sayın Cumhurbaşkanımızın ziyaretleri sırasında Türkiye ile Hırvatistan arasında muhtelif anlaşmaların imzalanması öngörülmektedir.
Bilgi Notu:
Siyasi İlişkiler
Türkiye, bölge barış ve istikrarının korunması bakımından oynayabileceği önemli rolün bilincinde olarak, Hırvatistan'ın bağımsızlığını ilk tanıyan ülkeler arasında yer almış ve Hırvatistan'la yakın ilişkiler kurmuştur. Esasen, tarihi ve kültürel bağları ile coğrafi yakınlığı dolayısıyla, Güneydoğu Avrupa Türk dış politikası açısından öncelikli bölgelerden biridir. Bu nedenle, Türkiye, Güneydoğu Avrupa'da barış, istikrar ve refahın sağlanması yolunda bölge ülkeleriyle işbirliğine her zaman önem atfetmiştir.
İki ülke arasında herhangi bir siyasi sorun bulunmamakta, son derece dostane olan ilişkilerimiz çok iyi düzeyde seyretmektedir. İkili ilişkilerin yasal çerçevesi tamamlanmıştır. Hırvatistan Türk vatandaşlarına vize uygulamamaktadır.
Türkiye ile Hırvatistan'ın 3 Ekim 2005 tarihinde AB müzakere sürecine aynı anda başlamalarının ardından, ikili ilişkilerde temas ve ziyaretler yoğunluk kazanmıştır. Cumhurbaşkanları düzeyindeki karşılıklı temas ve ziyaretler, iki ülke ilişkilerinin başlangıcından itibaren düzenli olarak ve aksamadan yapılmaktadır. Bu kapsamda, 10. Cumhurbaşkanımız Sayın Sezer, 3-4 Temmuz 2003 tarihlerinde Hırvatistan'ı ziyaret etmiştir. Bu düzeydeki son resmi ziyaret, 6-7 Aralık 2005 tarihlerinde Hırvatistan Cumhurbaşkanı Mesiç tarafından ülkemize yapılmıştır.
Hırvatistan, Bükreş'te geçen ay yapılan NATO Zirvesi'nde üyelik daveti almıştır. Hırvatistan ayrıca, 2008-2009 döneminde BM Güvenlik Konseyi'nin geçici üyesi olarak görev yapmaktadır. Türkiye, tüm bu süreçlerde Hırvatistan'ı desteklemiştir.
Hırvatistan Ekonomisi
IMF ve AB'nin Hırvatistan ekonomisine ilişkin verilerinde, makro-ekonomik istikrarın yakalandığı vurgulanmakta, son birkaç yıldır izlenen istikrarlı büyüme hızının (%5) ve düşük (%2.5) seyirli enflasyonun olumlu unsurlar olduğu vurgulanmaktadır. Yabancı doğrudan yatırımlar, turizm ve bankacılık sektörü Hırvat ekonomisinin çekici gücünü oluşturmaktadır.
Hırvatistan'ın son dönemde enerji nakil projelerine özel ilgi göstermeye başladığı gözlemlenmiştir. Hırvatistan, Eylül 2007'de Karadağ ve Arnavutluk'la birlikte İyonya-Adriyatik (IAP) doğalgaz boru hattı projesine ilişkin deklarasyonu imzalamış, bu hattın daha sonra Trans-Atlantik boru hattına (TAP) bağlanmasının öngörüldüğü duyurulmuştur. Şubat 2008'de ise, Köstence-Trieste arasında yapılması planlanan Pan-Avrupa Petrol Boru Hattı'nın (PEOP) yapımının başlamasına ilişkin olarak Romanya, Sırbistan, İtalya ve AB Komisyonu ile anlaşma imzalamıştır. Uzun süredir gündemde olan, Krk adasında bir LNG terminali inşası ve bu şekilde Hırvatistan'ın Cezayir doğal gazını Orta Avrupa'ya taşıyacak bir merkez haline getirilmesi projesi de giderek ivme kazanmaktadır.
İkili Ekonomik ve Ticari İlişkiler
İlişkilerin özellikle ekonomik boyutunun geliştirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır. Serbest Ticaret Anlaşması'nın Temmuz 2003'te yürürlüğe girmesiyle ticari ilişkilerde canlanma gözlenmektedir.
İkili ticaret hacmi 2003 yılında 100 milyon ABD dolarından ibaret iken, 2007 yılına ait ticaret rakamları, Hırvatistan'a ihracatımızda kaydedeğer bir artış sağlandığını (2006: 213 milyon dolar, 2007: 355 milyon dolar), ithalatımızın da artmakla birlikte (2006: 60 milyon dolar, 2007: 76 milyon dolar), dengenin Türkiye lehine açılmakta olduğunu göstermektedir.
Ülkemizin Hırvatistan'a ihracatında değer itibariyle ilk 5 sırada bulunan ürünler şunlardır: Motorin, fueloiller, otomobil, otobüs, demir-çelik ürünleri, beyaz eşya.
Hırvatistan'dan ithalatımızın değer itibariyle ilk 5 sırasında bulunan ürünler ise şunlardır: Kimyasal maddeler (azot, fosfor, potasyum), petrol ürünleri, demir-çelik ürünleri, elektrik transformatörleri, yolcu gemileri.
İki Türk firması Hırvatistan'a turizm alanında yatırım yapmış bulunmaktadır. Adriyatik Denizi kıyısındaki otellerin özelleştirilmesi büyük bir hızla devam etmekte olup, bu süreç Türk girişimcileri için önemli fırsatlar sunmaktadır.
Güneydoğu Avrupa'nın Avrupa'ya entegrasyonu için Hırvatistan'ı da kapsayan altyapı ve yeniden imar çalışmaları sürmektedir. Bu özelliğiyle Hırvatistan müteahhitlik firmalarımız bakımından öncelikli pazarlardan biri olmaya adaydır.
Turizmini hızla Avrupa'ya açmaya çalışan Hırvatistan, Dalmaçya kıyılarını İtalya, Avusturya ve Macaristan'a bağlayacak otoyollar inşa etmekte, bazı güzergahlar için yeni projeler hazırlamaktadır. Zagreb-Split otoyolu bir Türk firması tarafından yapılmıştır.
Öte yandan, başta taahhüt sektörü olmak üzere gemi yapımı, otomotiv sanayi ve yedek parça üretimi, petrol endüstrisi, ulaştırma, turizm, gıda işleme sanayi, çevre-arıtma projeleri, havaalanı yönetimi ve "catering" konuları yabancı yatırımcılar için cazip alanlardır.
Kültürel İlişkiler
Türkiye, Hırvat Hükümeti emrine iki araştırma, iki doktora veya yüksek lisans, bir yüksek öğrenim bursu ve yirmi Türkçe yaz kursu (1994 yılında faaliyete geçen Zagreb Üniversitesi Felsefe Fakültesi Türkoloji Bölümü öğrencileri tarafından kullanılmaktadır) olmak üzere toplam 25 adet burs tahsis etmiştir. Hırvat tarafı ise iki araştırma ve beş kısa süreli Hırvat dili kursu sağlamayı taahhüt etmiştir.
Zagreb Üniversitesi Felsefe Fakültesi bünyesindeki Türkoloji Bölümü'nde Milli Eğitim Bakanlığımızca atanmış iki okutmanımız görev yapmaktadır. Türkoloji Bölümü'nde tamamı Hırvat vatandaşı toplam yetmiş öğrenci eğitim görmektedir.
1493-1687 yılları arasında belirli bölgeleri Osmanlı egemenliğinde bulunan bugünkü Hırvatistan topraklarında Osmanlı döneminden kalan yaklaşık 30 adet tarihi eser bulunmaktadır.
Öte yandan, Dubrovnik'teki Hırvatistan Devlet Arşivi'nde pek çok Osmanlı elyazmasının bulunduğu bilinmektedir. Dubrovnik'teki bu eserlerin çağdaş bilim dünyasına kazandırılması yönündeki çalışmalar sürdürülmektedir.
