Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ile Kongo Cumhuriyeti'ni Ziyaretlerine İlişkin Bilgi Notu

22.02.2008
Yazdır Paylaş Yazıları Büyült Yazıları Küçült
Sayın Cumhurbaşkanımızın 26-29 Şubat 2008 tarihleri arasında gerçekleşecek Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ile Kongo Cumhuriyeti'ni ziyaretlerine ilişkin bilgi notu aşağıda sunulmaktadır:
1. Türkiye-Afrika ilişkileri zengin ve kapsamlı bir tarihsel arka plana dayanmaktadır
Türkiye, tarihi, manevi, dini ve kültürel bağlara sahip olduğu Afrika'yı dış politikamızın öncelikleri çerçevesinde daima yakından takip etmiş, Kıta'yla ilişkilerinin geliştirilmesi için çaba harcamıştır.
Doksanlı yılların sonundan itibaren, ülkemizin Afrika'ya yönelik açılım politikasında ciddi bir dönüşüm yaşanmış, Afrika ülkeleriyle ilişkilerimizin bir "çerçeve program" dahilinde yürütülmesi için somut çalışmalar yapılmıştır.
Türkiye'nin Afrika'yla olan bağlarının tarihsel arka planı incelendiğinde, Osmanlı İmparatorluğu'nun Afrika'nın çeşitli bölgeleriyle yoğun ilişkilere sahip olduğu, Afrika Kıtasının dönemin büyük güçleri tarafından sömürgeleştirilmesinin karşısında durduğu ve Türkiye'nin Afrikalılar tarafından her zaman yakın ve dost bir ülke olarak kabul edildiği dikkat çekmektedir.
Aynı şekilde, ülkemizin Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk liderliğinde verdiği bağımsızlık mücadelesi, Afrika'nın ve Afrika uluslarının üzerinde izlenebilecek bir model olarak güçlü bir etkide bulunmuştur.
Cumhuriyet döneminin başından itibaren de Türkiye Afrika ülkelerinin yanında yer almaya devam etmiş, bu çerçevede "Birleşmiş Milletler Namibya Konseyi"nin Başkan Yardımcılığını ve Başkan Vekilliğini yürütmüş, Apartheid rejimi boyunca Güney Afrika Cumhuriyeti'yle resmi temas kurmamış, Dışişleri Bakanlığımız ve üst düzey yetkililerimiz her vesileyle Apartheid karşıtı tutumuzu Türk ve uluslararası kamuoyu ile paylaşmışlardır.
Türkiye, Afrika'daki Müslüman toplumlarla sahip olduğu yakın ilişkilere koşut olarak, laik devlet yapısından ötürü Afrikalı Hıristiyanlar tarafından da ilgi ve sempatiyle izlenen bir ülke olmuştur.
Türkiye'nin, güçlenen demokrasisi ve ekonomisi, artan ticari imkanları ile jeostratejik konumu çerçevesinde, yalnızca bölge komşuları ve ülkeleriyle değil, çok daha geniş ve kapsamlı bir coğrafyayla yakın ortaklık ve işbirliği ilişkileri geliştirmesi doğaldır.
Türkiye'nin Afrika'ya yönelik açım politikası dönemsel siyasi ve ekonomik beklentilerimizin bir yansıması değildir. Tarihi temelleri bulunan kapsamlı bir sürecin ürünüdür.
Sayın Cumhurbaşkanımızın, 22 Eylül 2006 tarihinde Birleşmiş Milletler 61. Genel Kurulu'nda Dışişleri Bakanı sıfatıyla yaptıkları konuşmalarında da vurguladıkları üzere, Türkiye, Afrika'nın kaderini kendisinin ve uluslararası toplumun ortak yazgısı olarak görmektedir. Kimsenin orta ve uzun vadede, Afrika Kıtasının karşı karşıya kaldığı, yoksulluk, salgın hastalıklar, doğal kaynakların daha etkin kullanımı, çatışma ve ihtilafların önlenmesi, barış ve demokrasi çabalarına destek verilmesi, sürdürülebilir ekonomik, insani ve toplumsal kalkınmanın sağlanması gibi sorunlara kayıtsız kalması mümkün değildir.
2. Afrika'ya açılım politikamız çerçevesinde Sayın Cumhurbaşkanımızın bölge ülkeleriyle temasları son dönemde yoğunluk ve hız kazanmıştır
Sayın Cumhurbaşkanımız, 26-29 Şubat 2008 tarihleri arasında sırasıyla Afrika Birliği Dönem Başkanlığını yürüten Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti'ne, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ne ve Kongo Cumhuriyeti'ne resmi ziyarette bulunacaklar; 13-14 Mart tarihlerinde Senegal'in evsahipliğinde Dakar'da düzenlenecek İslam Konferansı Örgütü 11. Olağan Zirvesi'ne katılacaklardır. Örgüt tarihinde ilk kez bir Zirve toplantısı Afrika Kıtasında düzenlenecektir.
Sayın Cumhurbaşkanımız ayrıca, 20-25 Nisan tarihlerinde Gana'da yapılacak her dört yılda bir düzenlenmekte olan Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı'nın (UNCTAD) 12. Toplantısı'na iştirak edeceklerdir. Gana'da yapılacak UNCTAD Toplantısı'na hazırlık amacıyla 1-2 Mart 2008 tarihlerinde İzmir'de, UNCTAD Sekretarya yetkilileri, Afrika'nın 34 En Az Gelişmiş Ülkesinin Cenevre'deki Büyükelçileri, Dışişleri Bakanlığımız ve ilgili kurumlarımız yetkililerinin katılımıyla bir Çalıştay düzenlenmesi öngörülmektedir.
2008 yılında, Sudan Cumhurbaşkanı Sayın Ömer Hasan Ahmet El Beşir 21-23 Ocak; Senegal Cumhurbaşkanı Sayın Abdoulaye Wade 18-20 Şubat tarihlerinde Sayın Cumhurbaşkanımızın konuğu olarak ülkemize resmi ziyarette bulunmuşlardır.
Aynı şekilde, 2008 yılı Ağustos ayı içerisinde İstanbul'da Afrika ülkelerinin Devlet ve Hükümet Başkanlarının katılımıyla "Türkiye-Afrika İşbirliği Zirvesi" düzenlenmesi için gerekli hazırlık çalışmaları yürütülmektedir.
3. 2008 Ağustos ayında İstanbul'da düzenlenecek Türkiye-Afrika İşbirliği Zirvesiyle Türkiye Afrika Kıtası'nın "stratejik ortakları" grubuna dahil olmuş bulunmaktadır
Türkiye, 2008 yılı Ağustos ayı içinde İstanbul'da "Türkiye-Afrika İşbirliği Zirvesi"nin düzenlenmesi için gerekli hazırlık çalışmalarına başlatmıştır.
2008 Ocak ayı sonunda Addis Ababa'da düzenlenen Afrika Birliği Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'nde "Türkiye-Afrika İşbirliği Zirvesi"ne ilişkin bir karar da alınmıştır. Böylece Türkiye, Afrika Kıtası'nın "stratejik ortakları" grubuna dahil olmuş bulunmaktadır.
Afrika'ya açılım politikamızın önemli bir basamağını ve Kıta'yla ilişkilerimizde yeni bir başlangıç noktası oluşturacağına inanılan Zirve, Afrika ülkeleriyle her alanda daha ileri düzeyde ortaklık ve işbirliği tesis ettiğimiz bir dönemde gerçekleşecektir.
Son dönemde Sahranın Güneyindeki Afrika ülkelerinde altı yeni ticaret müşavirliğimiz açılmış, 2000 yılından bu yana Fahri Konsolosluklarımızın sayısı ikiye katlanmış, bazı Afrika ülkeleriyle doğrudan karşılıklı uçuşlara başlanmıştır.
Türkiye, önümüzdeki yakın dönemde Afrika ülkelerinde on yeni Büyükelçilik (Angola, Çad, Gana, Kamerun, Kotdivuar (Fildişi Sahili), Madagaskar, Mali, Mozambik, Nijer, Tanzanya) daha açılmasını hedeflemektedir. Böylece, Kuzey Afrika ülkelerinde beş, Sahranın Güneyindeki Afrika ülkelerinde halen yedi mukim Büyükelçiliği bulunan ülkemizin, Afrika Kıtasındaki diplomatik temsilinin, görünürlüğünün ve etkinliğinin daha da ileriye taşınması mümkün olacaktır.
Türkiye, Afrika ülkeleriyle olan ilişkilerinin ve işbirliğinin uluslararası boyutuna da büyük önem ve öncelik vermektedir. Türkiye, uluslararası kuruluşlar bünyesinde Afrika ülkelerine yardımcı olmaya çalışmaktadır. Afrika ülkelerinin de ülkemizin bu iyiniyetli çabalarını samimi şekilde takdir ettikleri ve destekledikleri görülmektedir.
4. Türkiye Afrika ülkeleriyle olan ekonomik ve ticari ilişkileri ile işbirliğini ciddi düzeyde artırmayı hedeflemektedir
Dinamik ekonomisi, geniş iç pazarı, rekabet gücü yüksek sanayii ve yetişmiş insan gücü, Türkiye'yi yapancı yatırımcılar için çekici bir ülke haline getirdiği gibi, dış yatırım imkanlarımızın da artmasına zemin hazırlamıştır.
Türkiye, Afrika Kıtasında henüz yeterince değerlendirilmemiş çok geniş işbirliği olanakları bulunduğuna inanmaktadır.
Hemen hemen tüm Afrika ülkelerinin ihtiyaç duyduğu bilgi ve deneyim birikimi ile teknoloji Türkiye'de mevcuttur. Türkiye, bu birikim ve tecrübesini karşılıklı yarar temelinde Afrika'daki dostlarıyla paylaşmak istemektedir.
Bu bakımdan, Afrika Kıtası Türk firmaları için ciddi bir ihracat pazarı konumundadır. Aynı şekilde, Afrika ülkeleri Türkiye'nin hammadde ithalatında önemli bir rol oynayabilecektir.
Türkiye ile Afrika ülkeleri arasında 2003 yılında 5,4 milyar ABD Doları düzeyinde kaydedilen ticaret hacmi, 2006 sonu itibariyle 12 milyar Dolara ulaşmıştır.
Türkiye'nin amacı, yakın bir gelecekte Afrika ülkeleriyle olan ticaret hacmini 30 milyar Dolar seviyesine yükseltmektedir.
5. TİKA'nın Afrika ülkelerindeki artan proje ve faaliyetleri vasıtasıyla Türkiye Kıta'nın kalkınma ortakları arasına girmiştir
2005 yılının "Afrika Yılı" olarak ilan edilmesinin ardından, Türkiye'nin siyasi ve ekonomik hedefleri çerçevesinde Kıta'ya yönelik kalkınma yardımlarının önemli ölçüde arttırılması için çalışmalar başlatılmıştır.
Bu çerçevede, Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı (TİKA) Afrika Kıtasındaki ilk bölgesel ofisini 2005 yılında Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da açmıştır. TİKA, 2006 yılında Sudan'da (Hartum) ve son olarak Senegal'de (Dakar) birer temsilcilik açarak bölgesel incelemelerde bulunma ve projeler oluşturma sürecini hızlandırmıştır.
TİKA ofislerinin bulunmadığı ülkelere ise, teknik heyetlerle gönderilerek, ihtiyaç duyulan projelerin hayata geçirilmesi amaçlanmaktadır.
TİKA, Afrika'da özellikle sosyal altyapıların geliştirilmesi, kültürel işbirliği ve iletişimin güçlendirilmesi, üretim sektörlerinin ve ekonomik altyapıların iyileştirilmesi alanlarında proje ve çalışmalar yürütmekte, Kıta'ya acil ve insani yardımlarla destek olmaktadır.
Artan deneyim ve birikimleriyle TİKA, Afrika ülkelerinde ihtiyaç duyulan alanlarda proje üretilmesinde ve bunlara kaynak yaratılmasında önemli rol oynayan bir kuruluştur.
6. Sayın Cumhurbaşkanımızın Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ile Kongo Cumhuriyeti'ni ziyaretleri siyasi, ekonomik ve ticari ilişkilerimizde yeni ve dinamik bir başlangıç noktası oluşturacaktır
Sayın Cumhurbaşkanımızın ziyaretleri, Türkiye'den her üç Afrika ülkesine Cumhurbaşkanı düzeyinde gerçekleştirilen ilk resmi ziyareti teşkil edecektir.
Sayın Cumhurbaşkanımıza ziyaretleri sırasında, Tarım ve Köyişleri Bakanı Sayın Mehmet Mehdi Eker ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Sayın Mehmet Hilmi Güler refakat edecektir.
Ayrıca, Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu TUSKON'un girişimiyle, takriben 120 kişilik bir işadamları heyetimiz de ziyaretlere katılacaklardır.
Sayın Cumhurbaşkanımız, bölge ülkelerini ziyaretleri kapsamında öncelikle Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti'ne gideceklerdir. Tanzanya, Doğu Afrika'da bir barış ve istikrar unsuru olan önemli bir bölge ülkesidir. Demokratik, siyasi ve sosyal dönüşüm sürecinde kaydadeğer adımlar atmıştır.
Son olarak, 2008 Ocak ayı sonunda Addis Ababa'da düzenlenen Afrika Birliği Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'nde Tanzanya, Afrika Birliği'nin yeni Dönem Başkanı olarak seçilmiştir.
Bu çerçevede, Sayın Cumhurbaşkanımızın Tanzanya'daki temas ve görüşmelerinde ikili işbirliğimizin yanısıra, Türkiye-Afrika ilişkileri ve Ağustos ayında İstanbul'da düzenlenmesi öngörülen Türkiye-Afrika İşbirliği Zirvesi'ne ilişkin hazırlıklar ve çalışmalar da ele alınacaktır.
Sayın Cumhurbaşkanımız "Türkiye-Tanzanya Ticaret ve Yatırım Köprüsü" toplantısına katılacaklardır.
Sayın Cumhurbaşkanımız Tanzanya'da ayrıca, Türkiye'deki üniversitelerden mezun olan yaklaşık 50 Tanzanya vatandaşını kabul edeceklerdir. Bu kişiler arasında, Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunu olan Tanzanya Sağlık Bakanı da bulunmaktadır.
Sayın Cumhurbaşkanımızın Kongo Demokratik Cumhuriyeti ile Kongo Cumhuriyeti'ne yapacağı ziyaretler, her iki ülkeyle olan siyasi, ekonomik, ticari, toplumsal ve kültürel ilişkilerimizin ileriye taşınması irademizin en üst düzeyde bir kez daha yinelenmesine, somut işbirliği olanaklarının ele alınmasına ve hayata geçirilmesine imkan tanıyacaktır.
Ziyaretler çerçevesinde, bölge ülkeleriyle müzakereleri tamamlanan ekonomik ve askeri işbirliği anlaşmalarının da sonuçlandırılması hedeflenmektedir.
Sayın Cumhurbaşkanımız temasları sırasında ayrıca, ülkemizin 2009-2010 dönemi BM Güvenlik Konseyi geçici üyeliğine adaylığı ile İzmir'in EXPO 2015 adaylığı konularındaki destek taleplerimizi en üst düzeyde bir kez daha ifade edecektir.
Yazdır Paylaş Yukarı